Paradox

Omdat ik van nature een introvert persoon ben en in mijn contacten nogal secundair reageer, zit ik nogal eens met verbazing te luisteren naar mensen met uitgesproken standpunten. Aan de ene kant denk ik soms, vooral als er sterke argumenten op tafel komen, ja, je zou best gelijk kunnen hebben. Maar als ik dan iemand daar tegenin andere argumenten hoor aandragen, bedenk ik me dat daar ook wel iets voor te zeggen is. Het wordt nog anders als er gevoelens mee gaan spelen in zo’n woordenstrijd. Of als er op de persoon gespeeld gaat worden.

Ik kijk meestal maar eerst de kat uit de boom, wik en weeg, bekijk het van meerdere kanten. En neem dan nog niet altijd een standpunt in. Hou me een beetje op de vlakte of zoek juist de gulden middenweg. Uiteraard niet op alle zaken in het leven, maar wel voor een hoop triviale of minder belangrijke zaken.

Toch wordt dat soms ook lastig, als je rechtstreeks naar je mening wordt gevraagd. Of als je vrouw vraagt hoe je een bepaald nieuw kledingstuk vindt. ‘Maar je kunt toch wel zeggen of je het mooi vindt of niet?’ En als ik dan een keer zeg dat ik iets niet mooi vind, is het ook weer niet goed …

Er zijn onder christenen ook van die discussies gaande, waarbij voor- en tegenstanders rollebollend over straat gaan. Vooral op het fenomeen internet, met ingezonden reacties bij dagbladen, kan het er nogal heftig aan toe gaan. Over verkiezing of eigen verantwoordelijkheid, over Israël, over verstand of gevoel, noem maar op. Het maakt niet waarover, maar er zijn altijd wel voor- of tegenstanders te vinden, die je wel haarfijn uit de doeken doen hoe het werkelijk in elkaar zit. Of wat de echte waarheid is.

Voelde het op jongere leeftijd nogal ongemakkelijk om getuige te zijn van een dergelijke confrontatie, op latere leeftijd voelde ik wat meer de neiging om tegenwicht te bieden. Juist het tegenovergestelde te beweren van wat iemand zei. Of althans die indruk te wekken. Door bijvoorbeeld vragen te stellen, kritische vragen. Maar ja, dat wordt je ook weer niet in dank afgenomen. Krijg je de naam nogal eigenwijs te zijn. Of een ‘querulant’, zoals een predikant mij eens typeerde. Moest ik overigens eerst wel even opzoeken in het woordenboek.

Toch bleven er moeilijke vragen met betrekking tot met name de Bijbel waar ik zo 1, 2, 3 niet uitkwam. Van een evangelische broeder heb ik toen geleerd om die zaken die je niet direct begrijpt of kunt verklaren, of waarin de Bijbel zichzelf lijkt tegen te spreken, maar gewoon te laten staan. Ze allebei te accepteren als het woord van God. Niet alles is logisch te verklaren. En de Bijbel is geen dogmatiek of andere vorm van wetenschap.

Die visie gaf een stuk rust. Verkiezing en verantwoordelijkheid zijn beide Bijbelse begrippen. Hart en hoofd moet je beide gebruiken. God werkt in mensen, de mens komt tot zijn recht in relatie tot God. Het leven omvat zowel vreugde als verdriet. Licht en schaduw bestaan beide. Geloof en daden horen samen te gaan. Er is een tijd om stil worden en een tijd om in beweging te komen. Het gaat zowel om de vorm als om de inhoud. Bidden en werken. Gevoel en verstand. Innerlijk en uiterlijk. Ziel en lichaam.

Die visie gaf niet alleen rust, maar op den duur ga je ook steeds meer terreinen zien waar dat betrekking op heeft. Je herkent dingen, ideeën bij jezelf of zaken in je omgeving. Zo ben ik er bijvoorbeeld achter gekomen dat ik zowel een realist als een idealist ben. Grappig als je daarover na gaat denken.

Ziets kun je een paradox noemen. Maar zo blijken heel veel dingen een paradox in zich te herbergen. Contradictio in terminus. Schijnbare tegenstrijdigheid. Ik heb er inmiddels iets mee.

Twee van mijn lijfspreuken zijn inmiddels geworden:

Alle mensen zijn gelijk en ieder mens is uniek.

Prachtig, niemand is meer dan een ander. Of zoals ze vroeger zeiden, een doodshemd heeft geen zakken. Je kunt niets meenemen. En toch heeft God ieder mens uniek gemaakt, er is er maar één van elk van ons, met zijn of haar eigen gaven, karakter en levensweg. Het lijkt of het niet kan en toch is het zo.

Volg je hart, maar gebruik je verstand.

Die hoef ik niet eens uit te leggen. Spreekt voor zich. Kort maar krachtig. Tot nadenken stemmend. Tot naleving en toepassing oproepend.

Als afsluiter nog een gedicht, alweer gebruikt als kerstkaart enkele jaren geleden, maar met hetzelfde thema.

Paradox

seen from outside

this world is divided

one side with darkness

the other with sunlight

one side in rest

the other active and busy

when you take a closer look

you can see beauty and ugliness

buildings and chaos

abundance and poverty

joy and grieves

sickness and death

could you see in a man’s mind

there is love and pain

happiness and worries

yearning and hiding

restless to fill the hole in his heart

no one can understand

no one knows for sure

the meaning of this life

there will always be

more questions than answers       

but

in the beginning of earth and life

there was a Master with a plan

in the unseen world

in the middle of time

he give us a child

the skies were opened

heaven touched the earth

then silence again …

so because God

made a choice

in the past

there is hope

for the future

and strength for today

although the pain remains

the questions stay

and God seems far away

he holds us in the hollow of his hand

if you are silent and conscious

if you have faith and confidence

and be aware of the Spirit

in moments of eternity

you can hear a whisper of hope

read stories with a promise

see rain in the desert

and take a look behind the curtain

only by light

the darkness disappears

to believe in a miracle

you must accept the normal laws

to help people in need

you have to recognise the pain

no one likes difficulties

but they can make you stronger

there will only be fruit on a tree

when the roots grow deep