Sow for yourself righteousness, reap the fruit of steadfast love; break up your fallow ground, for it is the time to seek the Lord, that He may come and rain salvation upon you (Hosea 10:12).

zaterdag 25 augustus 2012

Het beeld beschreven


Ik zie in gedachten een beeld voor me. Nee, geen visie, hoogverheven, geen strategie, geen plan, geen droom, die ik ooit verwezenlijken wil. Geen te hoog gegrepen idealen, die nooit realiteit zullen worden.

Gewoon, een simpel beeld. Een plaatje, een foto, een momentopname van de werkelijkheid. Een bepaalde, werkelijk bestaande plek op aarde. Ik heb er gelopen. Ik ben er geweest. Het zit in mijn hoofd. Het is blijven hangen. Omdat het iets zegt, omdat het herkenbaar was voor mij, omdat het ook beeld is van een andere werkelijkheid. Daarnaar verwijst. Vragen oproept. Wellicht een bepaalde richting op wijst. Maar dat moet allemaal nog maar blijken.

Een beeld dus. Een plaatje. Een afdruk van de bestaande werkelijkheid. Een foto. Ik wil het proberen te beschrijven, te verbeelden, te schilderen in woorden. Zodat het ook te ontvangen is. Te visualiseren. Op te roepen. Omdat een beeld soms meer zegt dan duizend woorden.

Maar nu, nu heb ik duizend woorden nodig om een beeld op te roepen.

Eerst een impressie van de kleuren. Het is een compositie met veel groen, variƫrend van lichtgroen tot donkergroen. In het midden overheerst een naar geel neigende kleur, ook in variaties en afgezet met stroken donkerder tinten. Hier en daar steken rechte verticale stroken donkerbruin scherp af. Verder is er nogal sprake van een contrast. Rechts zijn meer donkere schaduwkleuren, links is het lichter, terwijl het midden, het centrum, de aandacht trekt door de cirkel van licht, waar alles omheen lijkt gedrapeerd te zijn.

Dat was de sfeer, de eerste oogopslag. Nu wat meer concreet.

Wat centraal staat is het midden van het beeld, een kronkelende levensweg, van linksonder, de plaats van de beschouwer, slingerend en naar rechts afbuigend, tot precies in het midden van het beeld. Het is duidelijk waar die weg loopt, want hij is lichter dan alles wat afleiden kan. Maar alleen vandaag is zichtbaar. Er hebben duidelijk meer mensen gelopen, platgetreden door de traditie van generaties voor ons. Er zijn weinig obstakels, wat losse bladeren vergane glorie, hier en daar een losse struikeltak of een halfbegraven steen van ergernis.

Maar hij is nooit recht, hij slingert zich een weg door bossen angst en bomen om even onder te schuilen. Soms splitst hij zich in een moeilijke keuze, een keuze van goed of fout, maar ook vaak een keuze tussen onbekend en anders onbekend, alternatief dus, recht op het doel af of via een omweg, of zelfs een stukje teruguit. Maar de consequenties van de keuzes en waar ze toe zullen leiden zijn niet altijd even duidelijk vooraf al te overzien.

Hij slingert zeker, die weg, voortdurend, morgen is verborgen achter elke bocht.

Stap voor stap moet hij gelopen worden, zwoegend in de zegenregen of huppelend in aandachtig licht of ploeterend door het rulle zand van aards gefriemel. Onvoorspelbaar. Maar doorgaan is het devies. Stilstaan brengt niet verder en teruggaan is geen mogelijkheid. Hoewel terugkijken altijd goed is om je geheugen op te frissen en stilstaan wel eens kan helpen om de focus te verleggen, je prioriteiten te bepalen of om je heen te kijken en te genieten van de mooie, kleurrijke en creatieve bloemen langs de kant, de doorkijkjes van het leven of de vergezichten op het landschap van evenwicht.

Er zijn bomen langs de weg, steunpilaren in moeilijke tijden, met verkoelende troostrijke schaduw in tijden van heftig licht, ristelende bladeren van de geest van groen en bloei, waardoorheen de hemel zich af en toe laat zien, als een fraai vergezicht op hoger en later.

Maar soms is het ook donker onder de bomen, als de pijn van het leven toeslaat ... en er meer vragen zijn dan antwoorden. Rechts zie je de donkere kant van zo'n moeilijke periode. Links is het juichend licht van een groen gezang te ontwaren. Het kan soms dat die beide kanten samen opgaan, al is het ook geen wet of wetmatigheid. Soms duurt de ene periode juist langer voor de andere weer een beetje lijkt op te doemen in het donker van een eenzame nacht. Toch horen ze beide wel degelijk bij het leven van elke wandelende voorbijganger. De ups en downs. De donkere schaduwzijde en de lichtvoetige kant. De dalen van diepte en de heuvels van hoogte.

Als je nog iets beter kijkt, dan kun je zien dat er verschil is tussen de begroeiing van de verschillende bomen langs de kant van de weg. Er zijn fraai gevormde bladerdekens van ruisende gezangen, ook rechts te zien, toonbeeld van groei en vruchtbaarheid, waardoor het licht gedempt wordt in de zomer van het leven, maar in de herfst verkleuren tot dorheid en tijdelijk verdwijnen kunnen in  de winter van de kale doodsheid. Aan de andere zijde zijn de bomen juist bedekt met stekelige zittenblijvers, winterhard, maar slecht benaderbaar. Stram en recht wijzen de stammen hemelwaarts. Kaal en ongenaakbaar lachen zij het leven uit.

Op sommige stammen heeft het mos van eeuwenoude bedachtzaamheid zijn beslag gelegd.

Een beeld is altijd een momentopname, daar moeten we wel rekening mee houden. De werkelijkheid van nu wordt bevroren tot een moment herinnering. Wat gisteren was is niet meer te zien. Wat morgen komt is onbekend. Het zijn in het moment nu is dus een essentiĆ«le betekenis van elk willekeurig beeld wat je voor je ziet. Van het leven zelf. Maar als je goed kijkt, als je er rustig over nadenkt, dan weet je dat de tijd een pad is dat je af moet lopen, dat wat je ziet dus ook maar een deel is van wat er allemaal is te zien en te beleven en te geloven. Er is een dia, een foto, een beeld, maar die laat niet de hele weg zien, het afgelegde pad, de verborgen toekomst.

En, ook vermeldenswaard, want zeer belangrijk. Een beeld is een door het oog van de camera, afdrukker, fotograaf, schilder of schrijver genomen afdruk, een vereeuwigd beeld, verzonnen moment, momentopname, waarop de vastlegger niet zelf te zien is. Alleen zijn ogen registreren, nemen waar, drinken in. En spuwen dan weer uit. Keihard en radicaal of langzaam opgebouwd. Objectief of subjectief. Kale waarheid of opgelegde interpretatie.

Maar de ziener zelf is afwezig in het beeld.

En een weg, welke weg dan ook, is in kale zin, niets, zonder interactie tussen de lopers op de weg. Een weg waar geen mensen komen groeit dicht met gras en struikgewas. Overwoekerd door niet gehinderde natuur. De mens houdt het beeld in stand. Zonder mens gaat de weg dood.

En in de ontmoeting leert de mens gaan, lopen, communiceren. Vergeet hij de weg, maar komt wel vooruit. Hij groeit van ontmoetingen. Alles wordt draaglijker en vrolijker. Omdat we elkaar herkennen, voelen, aan leren raken, aangeraakt leren worden.

Toch is de weg nooit vrijblijvend. Het doet er toe hoe men hem loopt, wat er allemaal gebeurt, wie men ontmoet, hoe men verdwaalt, hoe opmerkzaam men is, hoe volgzaam en hoe doelgericht. De reis heeft een diepzinnig doel en gaandeweg kan men er meer over ontdekken. De rugzak van wat het leven je leert, kan zwaar worden, de tred die je gebruikt kan je mank doen gaan, maar elke morgen is een nieuwe belofte, elke dag een nieuwe kans, elke lichtstraal is een bewijs van liefde.

Waardoor je door kunt gaan. Waardoor je uitzicht houdt. Waardoor je genadig mag ontvangen wat je mag tegenkomen onderweg, dag na dag, zegen op zegen, vrucht op vrucht, wie je mag groeten in de eenzame wildernis, wat je tot stand mag brengen in onverwachte kansen en mogelijkheden.

Het beeld is een geschenk. Het leven is een geschenk. Je mag het zien en opmerken. Je mag je verwonderen. Maar je moet wel zelf lopen. Het beeld is niet alleen bedoeld om bij stil te blijven staan. Voortgang vereist. Doorlopen moet. Het doel roept. De verte lonkt.

Al is het wel eens nodig en zinvol om een bevroren beeld nauwkeurig te bezien en te analyseren. Een vergelijking te maken. De metafoor te zien. De les te leren. Het doel bij te stellen of weer in het oog te krijgen.

Het beeld is geschetst. Zie je het voor je? Herken je het? Heb je er ook wel eens gelopen? Prikkelt het ook je fantasie? Raakt het je zintuigen? Voert het je verder?

Kijk. Kijk goed. Kijk aandachtig. Bestudeer. Bezie. Bemerk. Leef bewuster. Onderga. Loop even mee.

Het beeld dat ik zag, dat ik herkende, dat ik genadeloos afdrukte, dat mij inspireerde, staat boven aan deze blog. Pontificaal. Als een herinnering. Als een herkenning. Als een belofte.

Als een schamel beeld. Maar wel met betekenis. Met diepte. Met perspectief.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten